Czekolada

Czekolada to niekwestionowana królowa słodyczy, która doczekała się nawet swojego święta - Światowy Dzień Czekolady obchodzimy 7 lipca. I choć smakołyk ten uchodzi za niezdrowy, to spożywany w umiarkowanych ilościach pozytywnie wpływa na naszą kondycję fizyczną i psychiczną. Poprawia humor. Dodaje energii. Wspomaga pracę mózgu. Nie da się jednak zaprzeczyć, że czekolada najbardziej ceniona jest ze względu na słodki, rozpływający się w ustach smak. 

Czekolada - kiedy powstała? Kto wynalazł? Kiedy zawitała do Polski?

Kakao jest znane ludzkości już od ok. roku 1000 p.n.e. Wyrabiana z niego czekolada, w formie zbliżonej do tej, jaką znamy dzisiaj, powstała jednak dopiero w 1849 r. Wyprodukowanie pierwszej jej tabliczki przypisuje się Francisowi Fry’owi. Niedługo po jego cukierniczym wynalazku na rynek weszły firmy specjalizujące się w wyrobie tego słodkiego produktu.

W Polsce historię tego smakołyku zaczął pisać Karol Wedel, który już w 1851 r. założył przy ul. Miodowej w Warszawie cukiernię z manufakturą czekolady. 

Znacznie szybciej czekolada upowszechniła się w postaci napoju. W Europie zwyczaj jej picia wprowadził Ludwik XVI w. na swoim dworze i już w tym samym - XVII w. - stała się produktem ogólnodostępnym. Jeszcze wcześniej, bo w XVI stuleciu, meksykański władca Montezuma delektował się xocoatl - gorzkim napitkiem z rozkruszonych ziaren kakaowca i wody.

Jak powstaje czekolada? 

Życie czekolady zaczyna się w momencie zbioru ziaren kakaowca. Po zerwaniu krótko się je fermentuje, suszy i praży w wysokiej temperaturze. Teraz są gotowe do kolejnego etapu: kruszenia i oczyszczania z łusek. Proces kończy się w momencie uzyskania gęstego płynu, który następnie się utwardza. Tak powstaje miazga kakaowa. Wymieszana z cukrem i masłem kakaowym daje czekoladę gorzką. Dodatek mleka pozwala natomiast na wyrobienie czekolady mlecznej. 

Zanim jednak produkt trafi na sklepowe półki, musi jeszcze osiągnąć odpowiednią formę. Uzyskaną masę się miesza, prasuje, ugniata, podgrzewa, oziębia, wreszcie umieszcza w formach i jeszcze raz ochładza. Dzięki temu czekolada zyskuje formę tabliczki podzielonej na niewielkie kostki. Teraz wystarczy ją tylko zapakować i wysłać do sklepów.   

Z czego składa się czekolada? 

Jak widać, do wytworzenia czekolady nie potrzeba wielu składników - wystarczą ziarna kakaowca, masło kakaowe, cukier, ewentualnie mleko. Na opakowaniach tego produktu rzadko jednak można znaleźć tak krótki skład. Obok nich często widnieją dodatki mające na celu polepszenie smaku czekolady i wzmocnienie jej struktury.

Jednym z nich są emulgatory (najczęściej lecytyna sojowa). Ich zadaniem jest utrwalenie konsystencji i zapobiegnięcie zbyt szybkiemu rozpuszczaniu się smakołyku. Poza tym w składzie czekolady można się spotkać również z wanilią, innymi sztucznymi i naturalnymi aromatami oraz olejem palmowym. 

Jakie są rodzaje czekolady? 

Czekolada występuje w różnych odsłonach smakowych, zależnych od jej składu. Tak oto wyróżniamy następujące rodzaje: 

• gorzka czekolada - ma co najmniej 70% miazgi kakaowej;
• czekolada deserowa - zawiera od 30 do 75% miazgi kakaowej, a ponadto tłuszcz kakaowy, cukier i dodatki, ma słodko-gorzki smak i ciemny kolor;
• czekolada mleczna - miazga kakaowa stanowi max. 50% jej składu, w odróżnieniu od swoich poprzedniczek zawiera mleko;
• biała czekolada - nie ma w składzie proszku kakaowego, a masło kakaowe stanowi max. 33% jej składu.  

Czy czekolada jest zdrowa? Właściwości odżywcze czekolady

Czekolada może zbawiennie wpłynąć na zdrowie, o ile jest bogata w kakao, pozbawiona sztucznych dodatków i spożywana z umiarem. Za najzdrowszą uchodzi czekolada gorzka, szczególnie ta o bardzo dużej (ok. 90%) zawartości kakao. W każdej jej kostce kryją się cenne witaminy: A, K, E, z grupy B oraz pierwiastki: fosfor, potas, magnez, żelazo, wapń. 

Czekolada dodaje energii, poprawia samopoczucie, niweluje stres. Reguluje ciśnienie tętnicze, poprawia krążenie, zmniejsza ryzyko zawału i udaru. Poza tym przyspiesza metabolizm i wzmacnia system odpornościowy. Co ciekawe, zapobiega nawet próchnicy. Jeśli więc wybieramy czekoladę wysokiej jakości i nie przesadzamy z jej ilością w diecie, możemy tak doraźnie, jak i długofalowo odczuć jej pozytywny wpływ na organizm.

Producenci czekolady na polskim rynku

Czekolada należy do najpopularniejszych słodyczy, a sklepowe półki uginają się od jej rodzajów. Z produkcji wyśmienitych czekolad słynie przede wszystkim Szwajcaria, ale też Belgia, Francja czy Czechy. Marki oferują ten produkt w wielu odsłonach smakowych. Do najchętniej wybieranych należą: 

• czekolada Milka - najbardziej rozpoznawalna czekolada od szwajcarskiego producenta;
• czekolada Studencka - czeska czekolada w tradycyjnej odsłonie nadziewana orzeszkami ziemnymi, rodzynkami i żelkami;
• czekolada Lindt - wyrafinowana, delikatna w smaku czekolada szwajcarska;
• czekolada Nussbeisser - słynna czekolada z okienkiem nadziewana całymi kawałkami orzechów laskowych;
• czekolada Toblerone - popularna szwajcarska czekolada w kostkach o nietypowym, trójkątnym kształcie; 
• czekolada Wawel - polska czekolada sygnowana marką jednej z najstarszych fabryk cukierniczych w naszym kraju;
• czekolada Schogetten - lubiana niemiecka czekolada w osobnych kostkach, wyróżniająca się delikatnym smakiem; 
• czekolada Ritter Sport - niemiecka czekolada dostępna w kwadratowych tabliczkach;
• czekolada Goplana - polska czekolada jednej z najstarszych polskich marek;
• czekolada Alpen Gold - wyrób znanej i lubianej marki należącej do koncernu Mondelez;
• czekolada Wedel - kultowa czekolada polskiej marki z ponad 170-letnią tradycją.